Doğanın sunduğu tüm mucizeleri içinde saklayan çay, incelikli demleme yöntemleri ve dikkat edilmesi gereken ipuçları ile sanatsal bir yapım sürecine sahiptir. Pek çok kişi için günün olmazsa olmaz içeceklerinden biri olsa da pek az kişi gerçek anlamda “çay nasıl yapılır?” sorusunun cevabını bilir ve doğru çayı, doğru teknikle ideal şekilde hazırlayabilir.
Zorlu süreçlerden geçerek ve büyük zahmetler sonucu üretilerek mutfaklara, oradan da sofralarımıza gelen çayın nasıl yapıldığını sizler için detaylandırıyoruz. Suyundan demliğine, türünün özelliklerinden sunumuna kadar çay türleri özelinde demleme tekniklerini ve çay demleme tariflerini içeriğimizde keşfedebilirsiniz.
1. Siyah Çay Nasıl Yapılır?
Genel olarak dökme ürünler veya demlik/poşet ürünler olarak iki farklı kategoriye ayrılan siyah çaylar, ortak şekilde kaynar su kullanılarak demlenir. Sri Lanka, Hindistan, Kenya, Endonezya gibi tropik iklim bölgelerinde yetişen dökme formdaki siyah çaylar 5 ila 7 dakika, demlik/poşet formundaki çaylar ise ortalama 2-3 dakika demlenerek hazırlanır.
Evde çay yapımı için gereken süre çayın türüne ve kökenine göre değişirken Karadeniz’de yetişen siyah çayların demlenme süresi nispeten uzun olmaktadır. Karadeniz çayı demlendikten sonra uzun süre içmeye uygun şekilde ideal tadını, aromasını ve dem rengini korur, böylece uzun süre sofralara ve sohbetlere eşlik eder.
“İyi çay nasıl demlenir?” sorusuna yanıt arayan araştırmacıların yaptığı deneyler sonucunda dökme çayların ideal demlenme süresinin 18 dakika olduğu görülmüştür. Optimum tat ve aromasını bu dakika itibarıyla kazanmış olan çay, aynı zamanda çayın ve suyun miktarına göre de farklı bir tat verecektir.
Demlenmeye alınan çay yapraklarının suyun içerisinde rahatça hareket ettiğini görmeniz ve bütün yaprakların suya aynı anda temas etmesini sağlamanız önerilir. Örnek olarak 4-5 gram, yani 1 yemek kaşığı çay için demlik içerisinde 100 ml su ilave etmek yeterlidir.
“Tek demlik çay nasıl yapılır?” öğrenmek için orana dikkat etmek kadar, demleme sırasında kullanılan suyun değerlerine de dikkat etmek gerekir. Suyun pH oranı 7-7,5 aralığında olmalı, klorsuz olmasını sağlamak adına ambalajlı sular tercih edilmelidir.
Suyun çay için taze kaynatılması gerekir. Çay yaprakları, su kaynadıktan 15-20 saniye sonra demliğe tek bir noktadan eklenir ve tüm yaprakların ıslanmasına özen gösterilmesi tavsiye edilir.
Poşet Siyah Çay Nasıl Yapılır?
Daha hızlı demlendiği ve demliğin temizliğini kolaylaştırdığı için sıklıkla tercih edilen çaylardan biri olan demlik poşet çaylar, daha az miktarda çay ile daha çok dem rengi elde etmenizi sağlayabilir. Bunun nedeni kullanılan çay yapraklarının daha küçük ve haliyle demlenen yüzey alanının artmış olmasıdır.
Ülkemizde tüketilen yerli siyah çaylar, farklı yerlerde üretilen çaylarla birlikte demlik poşetler içinde harmanlanır ve böylece demleme süresi 10-15 dakikaya kadar düşürülebilir. Böylece hazırlanan harman çaylar yaklaşık 1 saat boyunca tazelikle tüketilebilir.
2. Yeşil Çay Nasıl Yapılır?
Ülkemizde tüketimi giderek artan yeşil çay için tek bir demleme veya servis yönteminden bahsetmek pek mümkün değildir. Üretim şekline veya yerine bağlı olarak oldukça fazla çeşidi bulunan yeşil çay, örneğin Çin’de çok belirgin tatlarla sunulur ve farklı üretim teknikleri nedeniyle her bir türü farklı su sıcaklığında ve farklı sürelerde demlenir.
Yeşil çayı pratik bir şekilde demlemek için French Press kullanılabilir. French Press’e bir tatlı kaşığı yeşil çay ve üzerine iki çay fincanı kadar kaynamış su eklenir. 10 dakika kadar bir sürede demlenmesi yeterli olan bu çay, birden çok kez demlenebilme özelliğine de sahiptir. Elbette her demlemede aroma biraz daha azalırken kafein oranında düşme ve tatta acılaşma görülür.
3. Beyaz Çay Nasıl Yapılır?
Toplanması gibi hazırlanması da özen gerektiren beyaz çay, en çok merak edilen çay türlerinden biridir. Çay bitkinin tepesinde bulunan tomurcukların mümkün olduğunca korunmasıyla elde edilen beyaz çay, en az şekilde dokunularak üretildiği için hassasiyetle demlenmesi gerekir.
Beyaz çay tüketmek isteyenler için “Çay nasıl yapılır?” sorusuna verilecek ilk yanıt, 70-85°C‘de su kullanmaktır ve bu suda 2-5 dakikalık kısa bir demleme yeterli olacaktır. Kullanılan çayın üretim yerine ve özelliklerine göre ideal aromayı yakalayabilmek için dikkat edilmesi gereken süre ve sıcaklık değerleri değişebilir.
4. Bitki Çayı Nasıl Yapılır?
Çayın sayısız çeşide sahip olduğu ve her bir çeşidin tedaviden ağrı kesmeye, rahatlatmadan yatıştırmaya kadar pek çok farklı alanda kullanıldığı bilinir. İnsanlar tarafından tatları kadar faydalarıyla da sıkça tüketilen bu çaylar, coğrafyaya göre şekillenen bitkilerden ve meyvelerden elde edilebilir.
Elma çayı gibi meyvelerden veya adaçayı gibi dallı bitkilerden elde edilen bitki çaylarının her biri acılaşmadan tüketilmesi adına farklı demleme sürelerine sahiptir. Kendine özgü tatlara ve bileşenlere sahip olan bitki çayı için genellikle 100°C’de kaynamış su ile 5-7 dakika arası demleme süresi idealdir.
İdeal Çay Demleme İçin İpuçları
Çayın gerçek lezzetini göstermesini sağlayan su, çayınızı demlemek için tek ihtiyacınız gibi görünebilir. Öte yandan çayın istenen kusursuz aromasını verebilmesi ve günün farklı anlarına aynı yoğunlukta keyif katması için dikkat edilmesi gereken başka unsurlar bulunur.
Herkesi bir araya getiren ve herkesin ağzında lezzet dolu bir iz bırakan çayların hazırlanması sırasında dikkat edilmesi gereken bu unsurlar şöyle sıralanabilir:
- Doğru ekipman kullanımı
- Çaya özgü demleme tekniği
- Tercih edilen suyun özellikleri
- Sunum şekli
Çayın demleme tekniği lezzeti üzerinde doğrudan etki gösteren en temel unsur olurken evinizden misafiri eksik etmeyen çaylar hazırlamanın sırlarından bir diğeri de kaliteli çay markalarını tercih etmektir.
Siyah çay veya bitki çayları için sayısız seçenekten bahsetmek mümkün olsa da kalitesiyle kendini ispatlamış markalara yönelmek, ideal lezzeti yakalamanın püf noktalarının başında gelir.
Çayın demlenmesinde dikkat edilmesi gereken ikinci önemli husus hangi ekipmanın ya da çaydanlık formunun tercih edileceğidir. Teknolojinin gelişmesiyle yaygınlık kazanan elektrikli çay makineleri demleme işlemini hem daha hızlı ve pratik kılabilir.
Çay demlemek için sevdiğiniz demlik türüne karar vermeniz gerekir ve kendi damak tadınıza en uygun sonucu veren demliği keşfedene dek birkaç farklı demlikle deneme yapmanız önerilir. Bu aşamada farklı sonuçlar almak için porselenden bakıra kadar pek çok farklı malzemeden üretilmiş demliği denemeniz mümkündür.
“Çay nasıl yapılır?” sorusuna verilecek en önemli yanıtlardan biri de demliğin olabildiğince kapalı kalmasını sağlamaktır. Çaya gerçek aromasını veren bileşenler uçucu özellik gösterir, bu nedenle cam demlik ya da otomatik demlik optimum lezzeti yakalamada pratiklik kazandırabilir.
Tercih edilecek olan çay demleme ekipmanının temizliğine dikkat edilmeli, plastik gibi suya tat ve koku geçiren malzemeler tercih edilmemelidir. Demlik kısmına çayla birlikte az miktarda soğuk su eklemeyi deneyin. Böylece demlikteki çay, su haznesindeki kaynar suyun buharıyla ısınan soğuk suya özünü bırakabilir.
İpuçlarına dikkat etmenizle birlikte en iyi aromayı ve doyum olmayan lezzetleri verecek farklı çayları keşfetmek için doğru yerdesiniz. Kuruyemiş Borsası’nda her biri yüksek kalitesi ile çok sevilen çay türlerini keşfedebilirsiniz. Özlediğiniz doğallığı yeniden bulmak ve en uygun fiyatlardan faydalanmak için acele edin!
