Türkiye’nin hemen hemen her bölgesinde bulunan iğde ağacı, azotu kökünde depolayabilme özelliği sayesinde en verimsiz ve çorak topraklarda bile yetiştirilebilir. Meyve olarak halk arasında pek bilinmese de iğde faydaları ile alternatif tıpta uzun yıllardır kullanılır.
Genellikle Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu bölgesine özgü bir ağaç olan iğde ağacının meyveleri, yaprağı ve çiçekleri tüketilebilir. İğde yaprakları ve çiçekleri toplanıp kurutulur ve çay şeklinde tüketilerek bazı sağlık problemlerinin tedavisine destek olabilir.
Genellikle mayıs ayında güzel kokulu çiçekleri ile dikkat çeken iğde, meyvelerini eylül ayında vermeye başlar. Sağlıklı bir atıştırmalık olan iğde, kuruyemiş gibi değerlendirilebilir. Peki iğdenin besin değerleri nelerdir? İğde faydaları neler olabilir?
İğde Meyvesinin Besin İçeriği
İğde ağacının yaprakları soluk yeşil renge sahiptir. Yaprakların arasında çıkan iğde meyvesi sarı ya da kahverengi renkli ve kabukludur. Meyveler olgunlaştığında kabukları kolayca soyulur ve altından ağızda dağılan unumsu yumuşak bir doku çıkar.
Çekirdekleri odunsu bir yapıya sahip olan iğdenin şekli zeytine benzer. Düşük kalorisi ile ön plana çıkan iğde faydaları ile tüketilmesi önerilen besinler arasındadır. 100 gram iğdenin besin bileşenleri aşağıdaki gibidir:
- Enerji : 118 kalori
- Karbonhidrat : 20 g
- Yağ : 0,23 g
- Protein : 0,68 g
- Posa : 2,9 g
Bunlara ek olarak iğde, A ve C vitaminleri bakımından zengin bir kaynaktır. Ayrıca sodyum, potasyum, kalsiyum gibi mineraller ile antioksidan bileşenler içerir.
Kimi zaman iğde ile karıştırılan hünnap meyvesi hakkında bilgi edinmek için de buraya tıklayabilirsiniz.
İğde Faydaları Nelerdir?
İğde genellikle dalından koparılarak taze taze tüketilir. Kış mevsiminde tüketmek için toplanan iğdeler güneş almayan kuru bir ortamda kurutulur ve daha sonra yemek üzere bez torbada muhafaza edilebilir. Kuru ya da iğdeden çay yapılabilir.
Özellikle yaprakları ile birlikte yapılan çayı hem hoş bir aromaya sahiptir hem de faydalı bileşenleri ile soğuk algınlıklarına karşı vücudu koruyabilir. İğdenin kabukları soyulup su ve şeker eklenerek kaynatıldığında lezzetli bir şerbet elde edilebilir.
Ayrıca reçeli ve marmelatı da yapılabilir. İğde ağacının meyvesi, çiçekleri ve yaprakları kozmetik sektöründe de yaygın olarak kullanılır. Kendine has hoş kokusu sayesinde parfüm, deodorant ve kremlerin içine eklenir.
Antioksidan bileşenleri sayesinde cilt hücrelerinin yenilenmesine ve elastikiyetinin artmasına yardımcı olur. Farklı tüketim alanları ile özel bir besin olan iğde faydaları şöyle sıralanabilir:
- İğde, tam bir vitamin deposudur. Yüksek oranda C vitamini içeren iğde, özellikle kış aylarında sık görülen soğuk algınlığı enfeksiyonlarının tedavisine destek olur. C vitamini suda eriyen bir vitamindir ve vücut tarafından depo edilemez.Düzenli olarak iğde tüketerek vücudunuzun ihtiyaç duyduğu C vitamini değerine ulaşabilirsiniz. Bağışıklık sisteminin güçlenmesinde önemli rol oynayan C vitamini, enfeksiyonlara karşı vücut direncinin artmasını sağlayarak hastalıklara yakalanma riskini azaltır ve tedavi sürecini kısaltır. Aynı zamanda ağız ve diş sağlığının korunmasına da destek olarak diş ve diş eti rahatsızlıklarının tedavisine katkıda bulunur.
- İğdeye kendine has aromasını veren fenolik bileşenlerdir. Bu bileşenler antioksidandır ve metabolizmaya zarar veren serbest radikallerin vücuttan uzaklaşmasına yardımcı olur. Serbest radikaller hücre zarlarını hasara uğratır ve hücrenin yapısını bozar. Özellikle cilt hücrelerine verdiği zararlar nedeniyle ciltte kırışıklık, lekelenme ve sivilce gibi problemler ortaya çıkabilir. Düzenli iğde tüketimi ile serbest radikallerin etkisini azaltabilir, cilt hücrelerinin kendini yenilemesini ve ışıl ışıl bir görünüm kazanmasını destekleyebilirsiniz.
- İğde meyvesi, doğadaki tek Omega 7 kaynağıdır. Omega 7 cilt dokusunun temel bir bileşenidir. Cildin nem dengesini düzenler ve hasar gören cilt dokularının onarılmasına yardımcı olur. Cildin kolajen üretimini destekleyerek daha esnek bir yapı kazanmasına yardımcı olur. Uzakdoğu’da asırlardır yara, yanık ve iyileşmeyen cilt hasarlarının tedavisinde kullanılan iğdenin egzama için de faydalı olduğu düşünülür. Omega 7 ayrıca vajinal kuruluk ve göz kuruluğu gibi hastalıkların tedavisini de destekleyici etki gösterebilir.
- Yüksek lifli yapısı sayesinde mideyi geç terk ederek uzun süre tokluk hissi yaratır. Zayıflama diyetlerine destek olarak kilo vermeye yardımcı olabilir. Mideyi geç terk etmesi aynı zamanda kanda glikozun yavaş yavaş yükselmesini sağlayarak şeker hastalığının tedavisini destekleyici rol oynar. Bağırsak hacmini artırır ve bağırsak hareketlerini hızlandırarak kabızlık gibi problemlerin üstesinden gelmeyi kolaylaştırır. Sindirim sistemini düzenlenmesine yardımcı olan iğde kolesterolün düşürülmesine destek olur.
- İğdedeki bazı fenol bileşenler midenin hazmetme kabiliyetini artırır. Mide iç dokusunu güçlendirerek gastrit ve ülser gibi mide rahatsızlıklarının tedavisine destek olur. Ayrıca mide bulantısı ve kusmaya iyi gelebilir.
- Akciğer bronşlarındaki iltihaplanmalar üzerinde de etkili olan iğde, nezle ve bronşit gibi soğuk algınlıklarının tedavisini destekleyebilir. Antienflamatuar özelliği sayesinde iltihapları önleyerek akut ve kronik bronşitin semptomlarını azaltabilir.
- İğdenin en belirgin özelliklerinden biri de ateş düşürücü etkisidir. İçeriğindeki bazı bileşenler yüksek ateş durumunda metabolizmanın düzenlenmesine yardımcı olarak ateşin düşürülmesini destekler.
- İğde ile ilgili yapılan araştırmalar afrodizyak etkisi olduğuna işaret etmektedir. Hem erkek hem de kadınlarda cinsel gücü artırıcı etki gösterebilir.
- Kendine has bir koku ve aromaya sahip olan iğde aç karnına tüketildiğinde ağız kokusunun giderilmesine yardımcı olabilir. İğde yaprakları ve çiçeklerini kaynatarak yemeklerden önce ve sabah kalktığınızda tüketebilir, ağız içinde yer alan patojen bakterilerin azalmasını sağlayabilirsiniz. Böylece hem ağız ve diş sağlığınızı koruyabilir hem de ağız kokusu problemlerinden kurtulabilirsiniz. Özellikle aft, uçuk ve pamukçuk gibi ağız yaralarının tedavisini desteklemek için düzenli olarak iğde tüketebilirsiniz.
- İğdenin pek bilinmeyen faydalarından biri de böbrek hastalıkları üzerindeki etkisidir. Böbrek fonksiyonlarının düzenlenmesinde etkili rol oynayan iğde özellikle böbrek taşı düşüremeyenler için tavsiye edilir. Böbreklerden geçen elektrolit miktarını artırarak daha hızlı çalışmasını destekler ve toksin maddelerin atımını artırır.
- Mesane fonksiyonları üzerinde de etkili olan iğde özellikle idrar tutamama sorunu yaşayanların tedavisini destekler.
- Nedeni bilinmeyen kronik öksürük tedavisine yardımcı olan iğde, boğazın tahriş olmasını engelleyerek öksürüğün önlenmesini sağlayabilir.
- İğde meyvesinden yapılan macun vücuttaki şişlik ve kızarıklıkların tedavisinde kullanılabilir. Antienflamatuar özelliği sayesinde merhem gibi yaraların ve yanıkların üzerine sürülerek yaraların daha çabuk iyileşmesine destek olur.
- Kronik ya da akut ishalin tedavisine yardımcıdır. İçeriğindeki vitamin ve mineraller sayesinde ishal nedeniyle meydana gelen elektrolit kaybını yerine koyar.
- İğde ağacı çiçekleri dikkat bozukluğu üzerinde etkili olabilir. İğde çiçeklerinden çay hazırlayıp düzenli olarak tükettiğinizde daha canlı ve zinde hissetmeniz mümkündür. Ayrıca bu çayın kişiyi dinlendirdiği ve anksiyete ve strese karşı iyi geldiği de söylenebilir.
İğde faydaları ile ön plana çıkan bir meyve olsa da diğer tüm besinlerde olduğu gibi aşırı tüketimi bazı problemlere yol açabilir. Örneğin yüksek oranda iğde tüketimi kabızlığa neden olabilir. Şeker içeriği yüksek olduğu için günlük kalori tüketimini artırabilir ve kilo aldırabilir. Şeker hastalığı olanların aşırı iğde tüketmemeye özen göstermesi önemlidir.
Kendine özgü lezzeti ile sevilen bir meyve olan iğde gibi leziz diğer kuruyemiş ve kuru meyve ürünleri için Kuruyemiş Borsası ürün seçeneklerini inceleyebilir, hemen sipariş ederek kolayca satın alabilirsiniz.
